1. NoSQL Nedir ve Ne Zaman Kullanılır?
NoSQL Nedir?
- NoSQL (Not Only SQL): Geleneksel ilişkisel veritabanlarının dışında kalan ve çeşitli veri modellerini kullanan veritabanı sistemleridir.
- Özellikleri:
- Esnek Şema Yapısı: Veri modelleri dinamik ve esnektir.
- Yatay Ölçeklenebilirlik: Büyük veri hacimleri için uygun.
- Yüksek Performans: Hızlı okuma ve yazma işlemleri.
- Dağıtık Mimari: Verilerin birden fazla sunucuya dağıtılması.
Ne Zaman Kullanılır?
- Büyük Veri Uygulamaları: Yüksek hacimli verilerin depolanması ve işlenmesi.
- Gerçek Zamanlı Veri İşleme: Düşük gecikmeli veri erişimi gereken uygulamalar.
- Esnek Veri Modelleri: Dinamik ve değişken veri yapılarıyla çalışırken.
- Yüksek Trafikli Web ve Mobil Uygulamalar: Ölçeklenebilirlik ve performans için.
2. NoSQL Veritabanı Türleri
Anahtar-Değer Depoları
- Tanım: Verileri basit bir anahtar ve değer çifti olarak depolar.
- Kullanım Alanları: Önbellekleme, oturum yönetimi, basit veri depolama.
- Örnekler: Redis, Riak, Amazon DynamoDB.
Belge Tabanlı Veritabanları
- Tanım: Verileri JSON, BSON gibi belge formatlarında saklar.
- Kullanım Alanları: Esnek ve karmaşık veri yapılarının depolanması.
- Örnekler: MongoDB, CouchDB.
Sütun-Ailesi Depoları
- Tanım: Verileri sütun aileleri halinde depolar, büyük ve dağıtık veri setleri için optimize edilmiştir.
- Kullanım Alanları: Büyük veri analizleri, zaman serisi verileri.
- Örnekler: Apache Cassandra, HBase.
Grafik Veritabanları
- Tanım: Verileri düğümler ve kenarlar şeklinde depolar, ilişkileri doğrudan temsil eder.
- Kullanım Alanları: Sosyal ağlar, öneri sistemleri, bağlantı analizi.
- Örnekler: Neo4j, OrientDB.
3. NoSQL Tasarım Kuralları ve Optimizasyon
NoSQL Tasarım İlkeleri:
- Denormalizasyon:
- Performans için veri tekrarlanmasına izin verilir
- Okuma işlemlerini hızlandırmak için veri bir arada tutulur
- Veri Modelleme Yaklaşımları:
- Belge Tabanlı Modellerde:
- İlişkili verileri aynı belgede saklamak
- Örneğin, bir kullanıcının ve onun gönderilerinin aynı belgede tutulması
- Erişim Desenleri:
- Uygulamanın veriye nasıl erişeceği tasarımda belirleyici olur
- Sık kullanılan sorgulara göre veri modelleme